Directeur DSM Nederland en voorzitter van het bestuur van het pensioenfonds, Edith Schippers, ontkent in alle toonaarden, dat zij de geheime notitie heeft achtergehouden. Zij voert aan dat de notitie is gedeeld met “Raad van Toezicht, het Verantwoordingsorgaan, met werkgever DSM, met de vereniging van gepensioneerden (VDP), DSM Next, kortom alle stakeholders van het pensioenfonds”.
Wat zij niet vermeldt, is, dat de notitie noch de inhoud, conclusies en de strekking zijn gedeeld met de belangrijkste stakeholder, de deelnemers van het pensioenfonds. Wij hebben minutieus alle jaarverslagen en communicatie aan de deelnemers nageplozen en hierover is werkelijk niets terug te vinden.
Vorig jaar hebben wij een advocaat ingeschakeld, die het bestuur van het pensioenfonds op 23 december 2022 gesommeerd heeft om uiterlijk 1 februari a.s. alle deelnemers te informeren over de notitie. Op 10 januari jl. reageert het bestuur van het pensioenfonds als volgt.
Het begin klinkt als een klok.
“Van het pensioenfondsbestuur mag worden verwacht dat het de ontwikkelingen van het fonds nauwgezet volgt. Het pensioenfondsbestuur onderzoekt de oorzaken van veranderingen in de dekkingsgraad - zoals het bestuur ook andere relevante ontwikkelingen volgt en analyseert”.
Je denkt bravo, dat gaat goed, totdat je het vervolg leest.
“Het spreekt voor zich dat zodanige onderzoeken (en de uitkomsten daarvan) niet zijn bedoeld om zonder meer bekend te maken aan de buitenwereld, temeer ook omdat deze lang niet altijd uitmonden in een standpunt of een beleidsvoornemen van het fonds”.
Ja, lees het nog maar een keer, maar U hebt het goed gelezen. De deelnemers worden als “de buitenwereld” beschouwd. Daar moeten wij en U het mee doen. De “buitenwereld”, U als deelnemer behoefde het dus niet te weten.
De notitie van DSM Pension Services van april 2019 is opgesteld om vast te stellen hoe het pensioenfonds ervoor stond. De uitkomst van de analyse op basis van objectieve gegevens van De Nederlandsche Bank en eigen gegevens van DSM Pension Services waren ontluisterend. Het pensioenfonds had ten opzichte van het gemiddelde van de Nederlandse ondernemingspensioenfondsen een 20% punt lagere dekkingsgraad. Let wel het gemiddelde!
In de notitie is ook onderzocht, wat er bij de door DSM Pension Services zelf gekozen “peergroup” van pensioenfondsen is gebeurd. Het betreft de pensioenfondsen van de grote ondernemingen, zoals Shell, Unilever, Philips etc. Deze fondsen behoorden tot de top van Nederlandse ondernemingspensioenfondsen. Logischerwijs is de dekkingsgraad achterstand ten opzichte van deze top pensioenfondsen meer dan de eerdergenoemde 20% punt ten opzichte van het gemiddelde van alle ondernemingspensioenfondsen. Bovendien hebben deze top pensioenfondsen in de genoemde periode wel geïndexeerd, wat de achterstand ten opzichte van ons pensioenfonds, dat niet geïndexeerd heeft, nog groter maakt.
Zoals in de reactie ook wordt gesteld “onderzoekt het pensioenfonds de oorzaken van de veranderingen”. De oorzaken van de grote achterstand zijn dus ook onderzocht en in de notitie vastgelegd. Wij citeren:
“Dit is voor het grootste deel (ongeveer 2/3 deel) verklaard door het premie effect uit de periode 2006 tot en met 2010 en het ontbreken van een financiële compensatie bij overgang naar een CDC-financiering”). Het resterende effect komt uit afwijkende beleggingsresultaten (inclusief effect renteafdekking)”
Het eerste is dus te wijten aan het door DSM gevoerde beleid. Het tweede aan het beleid van het bestuur van het pensioenfonds, wat DSM ook is aan te rekenen, want DSM heeft met vier van de acht bestuursleden van het pensioenfonds, onder wie de voorzitter, een disproportionele zeggenschap en invloed. Edith Schippers noemt dit bestuursmodel nu opeens “ouderwetsig”.
Niet voor niets hebben alle!! pensioenfondsen in de peergroup na de verzelfstandiging een onafhankelijke voorzitter gekregen. Het DSM-pensioenfonds is het enige “peer group” pensioenfonds, waar de directeur DSM Nederland ook voorzitter van het pensioenfonds is. Op zijn zachtst gezegd dus hoogst ongebruikelijk. Wij weten bovendien dat de voorzitters van ons pensioenfonds niet schroomden om, ondanks hun wettelijke plicht om alleen het belang van de deelnemers te dienen, zonder enige schroom ook het belang van DSM behartigden.
Curieus is ook dat Feike Sijbesma in zijn reactie in het interview met Sven Kockelmann afgelopen vrijdag stelde, dat het pensioenfonds een “onafhankelijke organisatie” is. De bewuste notitie van DSM Pension Services is echter mede geadresseerd aan het corporate pension committee, waarin naast de voorzitter van het pensioenfondsbestuur Edith Schippers, Feike Sijbesma zelf zitting had. En in het committee worden alle pensioenaangelegenheden besproken.
Het pensioenfonds stelt dat de analyse en de oorzaken niet gedeeld worden met “de buitenwereld”. Kan het bestuur van het pensioenfonds dan uitleggen waarom dan wel gecommuniceerd wordt dat de lage dekkingsgraad het gevolg is van de dalende rente, de vergrijzing van het pensioenfonds en de gewijzigde levensverwachting? Ontwikkelingen waar overigens alle pensioenfondsen mee te maken hadden. Dat mocht wel gecommuniceerd worden want dat was niet gevoelig!
Ook heeft het bestuur van het pensioenfonds, onder voorzitterschap van Edith Schippers, DSM Pension Services in november 2021 een nieuwe analyse laten opstellen, waarin alleen de dalende rente, de vergrijzing en de levensverwachting als oorzaken voor de lage dekkingsgraad genoemd worden. Geen woord meer over de bevindingen in de notitie van 2019 en de peergroup. De NRC noemt zoiets “verdoezelen”.
In de reactie van het pensioenfonds wordt ook gesteld dat de notitie helemaal niet achtergehouden is want de notitie is gedeeld met “de vereniging van gepensioneerden (VDP). Desgevraagd heeft de VDP het volgende geantwoord.
Ons antwoord kan kort zijn; wij kennen geen notitie uit april 2019 mbt het verloop van de dekkingsgraad. Wel hebben we als VDP en PDN begin 2021 gegevens hieromtrent uitgewisseld, maar dat is jou als voormalig bestuurslid in die tijd volledig bekend. Met “jou bekend” wordt uw voorzitter bedoeld, die natuurlijk wist dat de notitie niet was gedeeld, maar dit graag formeel door de VDP bevestigde wilde hebben.
Niettemin stelt het pensioenfonds in haar officiële reactie dat “de suggestie (in het artikel in de NRC) dat het pensioenfonds de vertrouwelijke notitie heeft achtergehouden pertinent onjuist” is. Wat is uw conclusie?
Het is te bizar voor woorden, dat dit kan en mag gebeuren. Wij hebben om die reden de Raad van Commissarissen vorige week zondag een brief hierover geschreven en een dringend beroep op de Raad gedaan om aan deze praktijken een halt toe te roepen, ook omdat wij het meer dan beu zijn, dat wij en dus u worden weggezet als “een beperkt aantal gepensioneerde deelnemers dat boos is over een besluit van DSM en PDN die zo’n 17 jaar geleden zijn genomen”.
In de reactie op het NRC-artikel stelt Edith Schippers dat “PDN een onafhankelijk bestuur heeft”. Eerst de feiten.
Het pensioenfonds heeft ca 27.000 deelnemers, waarvan ca 13.000 pensioengerechtigden, ca 9.000 gewezen deelnemers en ca 6.000 actieve deelnemers, waarvan ca 3.000 werkzaam bij DSM. Verreweg de grootste groep zijn dus de pensioengerechtigden. In het bestuur van het pensioenfonds, dat uit 8 leden bestaat heeft werkgever DSM 4 leden onder wie, qualitate qua, de voorzitter van het bestuur. Verder twee leden namens werknemers en twee namens pensioengerechtigden. Heel onafhankelijk dus!
Het kan niet anders dan dat in het overdrachtsdossier van haar voorganger als voorzitter van het pensioenfonds, Hans van Suijdam, de vertrouwelijke notitie bovenop gelegen heeft en hij hiervoor haar aandacht gevraagd heeft.
Edith Schippers is aangesteld door Feike Sijbesma, met wie zij in het pension committee vervolgens besproken moet hebben dat DSM van het pensioenfonds af wilde. Het zou ons niet verbazen als dat één van haar belangrijke opdrachten was.
Tot slot nog even terug naar de vertrouwelijke notitie van DSM Pension Services die “Edith Schippers heeft achtergehouden”.
Zoals eerder kenbaar gemaakt hebben wij het bestuur gesommeerd om uiterlijk 1 februari as de notitie alsnog aan alle deelnemers bekend te maken. Wie schetst onze verbazing, dat de notitie, na de eerdere weigering, plotseling afgelopen vrijdag door het pensioenfonds bekend is gemaakt. Zou de sommatie van onze advocaat en de naderende 1 februari hiermee te maken hebben? Het pensioenfonds en Edith Schippers zullen natuurlijk zeggen dat dat puur toeval is.
Hiermee is overigens niet voldaan aan onze eis om alle deelnemers te informeren. Niet iedereen kijkt namelijk naar de website.
Terwijl dit geschreven werd, kwam het bericht van PDN binnen met de gewraakte notitie en een zeer uitgebreide toelichting, die zoals te verwachten viel, de lezer een rad voor ogen draait. Een eenvoudige slogan doet het dan ook goed. “Het is appels met peren vergelijken”. Wij horen hier de stem van werkgevers bestuurslid Piet Molenaar. In ons recente kennismakingsgesprek, dat wij als bestuur met hem en medebestuurslid Eiko de Vries gevoerd hebben zei hij dat ook. Dat en passant de actuarissen en specialisten van DSM Pension Services door Molenaar en de Vries, die beiden zelf geen actuaris zijn, van een broddelwerkje worden beschuldigd, gaat wel heel ver.
Dit temeer, omdat Molenaar en de Vries ook bekend zijn met de vergelijking, die indertijd door jullie voorzitter is gemaakt op basis van de objectieve gegevens van De Nederlandsche Bank, waarvan u de resultaten op onze website kunt zien.
In het nieuwsbericht dat ook vrijdag jl. is binnengekomen stelt het bestuur, dat zij altijd netjes gecommuniceerd hebben dat de dalende rente “de boosdoener” was. Je kunt wel zien dat “spin doctors” zijn ingeschakeld. “De boosdoener” ben je nooit zelf.
Leest u hieronder nog even rustig wat er in de geheime (confidential & for internal use only) notitie staat.
“PDN heeft vergeleken met een gemiddeld ondernemingspensioenfonds een 10%-15% lagere dekkingsgraad. Daarnaast staat er bij PDN ultimo 2018 aan gemiste indexatie ongeveer 15% op de lat, waar dit bij de meeste andere ondernemingspensioenfondsen minder is. Over de duim genomen heeft PDN daarmee een achterstand van ruim 20%-punt dekkingsgraad op een gemiddeld ondernemingspensioenfonds. Dit wordt voor het grootste deel (ongeveer 2/3 deel) verklaard door het premie-effect uit de periode 2006 t/m 2010 en het ontbreken van een financiële compensatie bij de overgang naar een CDC-financiering. Het resterende effect komt uit afwijkende beleggingsresultaten (inclusief effect renteafdekking) in de periode 2006 t/m 2018.”
Leest u iets over de dalende rente waar uiteraard alle!!! pensioenfondsen mee geconfronteerd werden? Nee natuurlijk niet. Het is gewoon het zoveelste broodje aap verhaal. Wij zijn niet over één nacht ijs gegaan. In de eerste plaats hebben wij de vaststelling op basis van de vergelijking dat het DSM-pensioenfonds één van de slechtste ondernemingspensioenfondsen van Nederland was. In de tweede plaats is uitgerekend wat het pensioenfonds door het beleid van DSM tekort is gekomen. En tenslotte hebben wij de eigen notitie van de eigen actuarissen en specialisten, die een en ander bevestigt. En toch blijft het pensioenfonds beweren dat het komt door de dalende rente. Wie het begrijpt mag het zeggen.
Eerder maakten wij kenbaar dat wij bij de Raad van Commissarissen melding hebben gemaakt van een ernstige schending van de DSM Code of Business Conduct. In de volgende column komen wij daarop terug.